Boyun ağrısı; fibromyalji, omurga ve disk dejenerasyonu  (spondiloz- kireçlenme), disk hernisi (boyun fıtığı),  servikal omurgada kanal darlığı, artrit ve romatizmal hastalıklar, nadiren kanser veya menenjit nedeniyle gelişebilir.

Doktora ne zaman başvurmalıyım ?

·         Ağrı kola doğru yayılıyorsa

·         Ellerde kollarda yanma, uyuşma ve güçsüzlük geliştiyse

·         Ağrı kesicilere cevap vermiyorsa

·         1 haftayı geçen ağrılarda

·         Kaza  ya da boyun veya başa alınan darbe sonrası ağrı gelişiyorsa,

·         Bacaklarda güçsüzlük veya kol ve bacaklarda koordinasyon kaybı eşlik ediyorsa,

·         Boyun ağrısına ateş veya başağrısı eşlik ediyorsa,

·         Ense sertliğiniz nedeniyle çenenizi göğsünüze değdirmekte zorlanıyorsanız

Boyun Fıtıkları

Travmalar, zorlamalar, kazalar veya yaşlandıkça diskin merkezi su içeriğini kaybetmesi, diskin yastıklama görevini eskisi kadar iyi yapamaz hale getirebilir. Disk bozulmaya devam ettikçe dış tabakası da yırtılabilir ve diskin merkezi dış tabakadaki bir yırtıktan çıkarak sinirlerin ve omuriliğin yer aldığı boşluğa taşarak boyun fıtığına neden olur. Boyun fıtıkları diskdeki dejenerasyon sonucu hafta veya aylar içinde yavaş yavaş ortaya çıktığı gibi, boyunda öne ani bükülme,  başın geriye ani gerilmesi, kaza ve ya düşme ile boyunda bükülme hareketleri  veya  ağır kaldırmaya bağlı boyun omurlarında gelişen ani stres sonucu gelişebilir. Bazen şiddetli bir hapşırık veya öksürük bile yapısı bozulmuş diskde  fıtığın gelişimine yol açabilir.  En sık C5-6 ve C6-7 düzeylerinde görülür.

Boyun fıtığında risk faktörleri :

Yaş. Yaşlandıkça disk içeriğindeki su miktarı azalır, kurumaya başlar, yavaş  yavaş  gücü ve esnekliği azalır

Yaşam tarzı. Hareketsiz, egzersiz ve spordan uzak yaşam, dengesiz beslenme, sigara kullanımı disk yapısını olumsuz etkiler. Yoğun stresli ve gergin yaşam ise  kaslarda istemsiz kasılma ve spazma yol açar.

Duruş bozuklukları . Kambur duruş, uzun süreli boynu bükülü, yamuk  veya gergin şekilde tutacak şekilde durulması  veya bu pozisyonlarda koltukta veya kanapede uyuma alışkanlıkları, ergonomik olmayan koşullarda masa başı  veya tezgahta çalışma  vs.

Yapısal bozukluklar. Boyun kaslarında, bağlarda zayıflık, omurga yapısal bozuklukları

Ağırlık. Dengesiz ağır kaldırma tek taraflı ağır çanta taşıma vs.

Minör ve majör travmalar. Boyuna veya başa alınan darbeler, motorlu araç kazalarında ani olarak boynun öne ve arkaya aşırı eğilmesi ,boyun kütletme alışkanlığı vs.

Tanı

Boyun fıtığında tanı iyi bir muayene ile başlar. Hastanın şikayeti, hastalığın süreci ve gelişimi, tetikleyen koşullar sorgulanır. Ayrıntılı muayene ile kas kuvveti, duyu kayıpları ve reflekslere bakılır. Yumuşak doku ve fıtıkları görüntülemek için Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) , kemik yapıyı değerlendirmek için servikal röntgen veya bilgisayarlı tomografi (BT), sinir fonsiyonlarını değerlendirmek için elektromiyografi (EMG) tetkikleri istenebilir.

Şikayetler

Boyun ağrısı  Boyundan başlayıp kürek kemiğine ve oradan kola, bazen göğüse doğru yayılan bir ağrı mevcuttur. Boyun ağrısının yanı sıra yarım baş ağrıları da olabilir. Bazı pozisyonlar ve hareketlerde ağrı daha artabilir. Özellikle gece ağrıları belirgindir,  hasta ağrılardan dolayı uyumakta zorlanır, yastık beğenemez.

Güç kaybı ve uyuşma Omuzdan kola yayılan uyuşma, kollarda ve ellerde kuvvet kaybı görülebilir. Hasta bazen bardak vs tutamadığını elinden düşürdüğünü ifade eder. Ağır fıtıklarda bacakları da etkileyen hafif felç tablosu görülebilir. İdrar ve gaita tutamama şikayetleri gelişebilir.

Tedavi

İlaç tedavisi, hareket kısıtlaması, dinlenme, fizik tedavi programları ve boyun bölgesine yapılacak enjeksiyon uygulamaları cerrahi dışı tedavilerin başlıcalarıdır.

İlaç tedavisinde ağrı kesici analjezik ve nonsteroidal antienflamatuar ilaçlar ile kas gevşetici ilaçlar kullanılır. Amaç kasılmış boyun kaslarını gevşeterek spazmı çözüp boynu rahatlatmak, hafif ve başlangıç düzeyindeki fıtıklarda, kasılmaya bağlı sinirlerin sıkışmasını serbestleştirmektir. Antienflamatuar etki de sıkışmış sinirdeki ödem ve enflamasyonu azaltır.

Fizik tedavi uygulamaları, epidural veya ağrı tetik bölgelerine enjeksiyon uygulamaları , masaj , boyunluk kullanımı  bu tedavi seçenekleri içerisindedir.

Cerrahi Tedavi

Cerrahi tedavi seçeneği ise yukarıda sözü edilen tıbbi tedaviye yanıt alınamayan, güç kaybı olan, belirgin omurilik ve/veya sinir kökü basısı saptanan hastalara önerilir.

Boyun fıtığı ameliyatları mikroskop altında mikrocerrahi  yöntemle uygulanır.  Cerrahide amaç sinire bası yapan fıtığın temizlenip basının kaldırılarak sinirin rahatlatılmasıdır. Boyun fıtığı cerrahisi boynun önünden veya arkadan enseden yaklaşılarak yapılabilir. Her 2 yaklaşımın da kendine özel avantaj ve dezavantajları vardır. Fıtığın konumuna göre ve diğer faktörler değerlendirilerek bu yaklaşımlardan biri uygulanır.

Bası yapan diskin çıkartılması sonrasında omurların arasına kafes (cage)  denen içinde kemik aşı bulunan karbon veya titanyumdan yapılmış implant yerleştirilerek füzyon (omurların kaynaması)uygulaması veya o seviyedeki hareketliliği korumak için disk protezi yerleştirilmesi yöntemleri uygulanabilir.  Birden fazla fıtıklarda olduğu gibi bazı durumlarda stabilizasyonu sağlamak ve füzyonu arttırmak için vida plak sistemi ile enstrumantasyon yapılabilir.

Ameliyat sonrası hasta aynı gün ayağa kaldırılır. Hastanede kalış süresi genelde 1 gündür. Hastanın ağrıları büyük oranda geçer, kuvveti hızla düzelir. Uyuşukluk biraz daha geç düzelir. Önden yapılan ameliyatlarda ilk 1-2 gün boğaz ağrısı veya yutkunurken ağrı  görülebilir. Ameliyat sonrası  omurlararası kemik füzyon yapılan hastalara 3-4 hafta boyunluk kullanması önerilebilir.

Boyun fıtığını önlemek her zaman mümkün değildir, ancak riskini azaltmak için atabileceğiniz adımlar vardır:

·       
 Doğru kaldırma tekniklerini kullanın. Sırtınızı düz tutarak dizlerinizi bükün ve yükü desteklemek yardımcı olmak için güçlü bacak kasları kullanın. Her iki kolda dengeli yük taşıyın. Çanta taşıyorsanız çantanızı hafifletin.

·         
Masa başı çalışma pozisyonunuzu ergonomik hale getirin. Bilgisayar ekranını göz hizasına yakın konumlayın. Sürekli baş öne eğik ve yana dönük pozisyonlardan kaçının.

·         Uygun yastık ve ortopedik yatakta uyuyun

·         Oturma, uyku ve yürüyüş  pozisyonlarınıza dikkat edin. 

·         Uzun süreli oturmanız gerektiğinde ara ara esneme ve germe egzersizleri yapın

· 
Boyun,sırt, bacaklar ve karın kaslarını güçlü tutmak için düzenli egzersiz yapın. Esneklik ve kuvveti dengede tutacak bir egzersiz programı uygulayın.

·         Yüzme, pilates, aerobik ve yürüyüş önereceğimiz sporlardır.

·         Sigarayı bırakın.

·         Sağlıklı ve dengeli beslenin.